Uđâsarkkâdâh

Sämmilij päikkikuávlu luándust jottee etiket iššeed väldiđ huámášumán luándu já kulttuur

Meccihaldâttâs lii almostittám oovtâstpargoost sämmilij päikkikuávlu jieškote-uv tuáimeiguin päikkikuávlu luándust jotteid uáivildum etiket. Graafisávt mučis etiketist láá vittâ saje, moiguin luándust jottee puáhtá väldiđ huámášumán luándu, iäláttâsâid já kulttuur. Enâmeh láá mii párnááh -nommâsii etiket tuáváážin lii sämmilij päikkikuávlu luánduriggodâhvuávám.

Piirroskuva. Porot männyn alla.

Korona maŋa lasanâm mađhâšem lii puáhtám sämmilij päikkikuávlust fárustis meid páihálijd ässeid hemâdeijee uálgialmonijd. Mađhâšeijeeh ovdâmerkkân maneh puásuiaaiđij siisâ, suorgâtteleh poccuid kuvviimáin taid dronein, tuálih pennuid luovâs já joba kuovlâdeh aassâmtáálui laasâin siisâ.

Iššeen ij-tuoivum lattim vuástá Meccihaldâttâs Luándupalvâlusah lii almostittám jieijâs viermisiijđoin sämmilij päikkikuávlu luándust jottee viiđâsajasii etiket. Etiket tuáváážin lii vorrâsumos Meccihaldâttâs tooimâ stivrejeijee sämmilij päikkikuávlu luánduriggodâhvuávám, mast tággáár etiket loptejui ohtân tehálâžžân toimân.

Etiket lii rahtum oovtâstpargoost Sämitiggijn, Nuorttâlij sijdâčuákkimáin, mađhâšem kuávluorganisaatio Lapland North Destinationsáin sehe Suomen Latuin. Etiket graafisii olgohäämi lii vuávám graafikko Anna Pakkanen, kote lii ráhtám meid pivnohis Vandârdemetiket-uápistemubâlâšvuođâ.

”Sämmilij päikkikuávlu luándust jottee etiket lii uáivildum puoh luándust jottei várás – ij tuše vandârdeijeid tâi olgoeennâmlijd mađhâšeijeid, mut meid päikkikuávlust ässeid”, muštâl etiket vuáváámist fáárust lamaš eennâmkevttim äššitobdee Aini Magga Meccihaldâttâs Luándupalvâlusâin.

Enâmeh láá mii párnááh -etiketân kuleh ravvuuh luándu já ärbivuáválii sämmilii eellimvyevi huámášumán väldim várás jieškote-uv vuovijguin. Etiket sajeh láá:

  1. Kunnijât sämmilii kulttuurpirrâs
  2. Varjâl rašes arktisii luándu
  3. Toolâ jielâhâd kiddâ
  4. Vääldi huámášumán poccuid já puásuituálu
  5. Keevti vuosâsaajeest puigâ já páihálijd palvâlusâid

Pelkkim ij távjá iššeed nubástus olášutmist

Meccihaldâttâs Aini Magga tuáivu, et tiäđulâšvuotâ tain eromâšjiešvuođâin, maid sämmilij päikkikuávlust toimâm váátá, lasaničij luándust jottee etiket áánsust.

Etiket lii jurgâlum maaŋgâ kielân, tego eŋgâlâskielân, ruotâkielân, tavesämikielân, anarâškielân já nuorttâlâškielân.

”Etiket kuvviittâs lii uáli muččâd, já siskáldâsah láá smiettum tienuuvt, et ij lah lamaš ulmen mutteđ aašijd pelkkimáin. Mij halijdep, et mađhâšeijeeh já vandârdeijeeh tobdeh jieijâs tiervâpuáttim sämmilij päikkikuávlun já et sij váldáččii huámášumán luándu, ärbivuáválijd iäláttâsâid já kulttuur”, Magga pááhud.

Sämikuávlu luándust jottee etiket nommâ, Enâmeh láá mii párnááh, lii vuálgus anarâš kirječällee Matti Morottaja tiivtâst.

Lasetiäđuh